Steeds meer bedrijven maken gebruik van preventief onderhoud omdat ze hierdoor het werk van onderhoudspersoneel kunnen optimaliseren en de productiviteit van de organisatie in het algemeen kunnen bevorderen. Al maakt dat curatief onderhoud niet overbodig, preventief onderhoud is degelijk een essentieel instrument geworden voor het concurrentievermogen van elke onderneming die onderhoudsactiviteiten integreert.
De principes van preventief onderhoud werden weliswaar ontwikkeld voordat de eerste CMMS-software (Computerized Maintenance Management System) verscheen, maar dankzij deze software hebben bedrijven hun onderhoudsstrategie kunnen systematiseren en efficiënter maken. CMMS is vandaag dan ook onmisbaar geworden voor de toepassing van een relevant preventief onderhoudsplan.
Wat is preventief onderhoud?
Preventief onderhoud is een gedetailleerde onderhoudsstrategie die de productiviteit van onderhoudsinterventies aan apparatuur optimaliseert.
Van correctief naar preventief onderhoud
Het werk van onderhoudstechnici bestond lange tijd hoofdzakelijk uit het uitvoeren van interventies op defecte apparatuur om deze, tijdelijk of definitief, te repareren. Dat wordt doorgaans als correctief onderhoud genoemd. Deze onderhoudsstrategie is het gemakkelijkst toe te passen omdat ze geen speciale computerhulpmiddelen of uitgebreid onderhoudsplan vereist die de doeltreffendheid echter wel kunnen helpen vergroten. Die strategie is immers nog steeds heel gebruikelijk, vooral bij KMO’s.
Definitie en doelstellingen van preventief onderhoud
Een preventieve onderhoudsstrategie bestaat uit de uitvoering van diverse acties om het risico van apparatuurstoringen te verminderen nog voor deze zich voordoen. De onderzoeks- en technologieorganisatie TWI omschrijft het als “het regelmatige en routinematige onderhoud van apparatuur en bedrijfsassets om deze in werking te houden en zo kostbare en onvoorziene stilstand als gevolg van onverwachte defecten te voorkomen.
Preventief onderhoud verloopt volgens drie hoofdlijnen:
- regelgevende bepalingen die periodieke inspecties van bepaalde installaties voorschrijven,
- aanbevelingen van de fabrikant die moeten worden opgevolgd om in aanmerking te komen voor eventuele garantie of kwaliteitsborging,
- monitoring van de exploitatie van assets en feedback van de gebruikers.
De twee belangrijkste doelstellingen van preventief onderhoud bestaan erin de levensduur van uw gebouwen en installaties te verlengen en de productiviteit te optimaliseren door onvoorziene productie- of bedrijfsonderbrekingen te voorkomen. Hierdoor wordt het trouwens ook mogelijk om
- de duur van de interventies te verkorten,
- de voorwaarden voor de uitvoering van curatieve of correctieve onderhoudswerkzaamheden te verbeteren,
- overmatig energieverbruik te voorkomen,
- de arbeidsomstandigheden van de onderhoudsploegen en al het personeel te verbeteren,
- de oorzaken van ernstige ongevallen te elimineren,
- om de onderhoudskosten te verlagen.
Drie soorten preventief onderhoud
Er zijn drie hoofdtypen preventief onderhoud, waarbij elk type een bepaalde mate van complexiteit en doeltreffendheid kent.
Systematisch onderhoud
Systematisch onderhoud omvat het uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden aan assets op regelmatige basis, volgens vooraf bepaalde tijdsintervallen. Het wordt dus uitgevoerd zonder rekening te houden met de werkelijke toestand van de betrokken apparatuur.
Deze strategie wordt doorgaans toegepast op assets waarvoor voorschriften gelden die periodiek onderhoud vereisen, of op apparatuur waarvan storingen hoge kosten kunnen genereren of tot ernstige ongevallen kunnen leiden.
Conditioneel onderhoud
Bij conditioneel onderhoud worden de functionering van assets of apparatuur alsook bepaalde parameters die daarop van toepassing zijn (energieverbruik, belasting, enz.) gecontroleerd. Afhankelijk van de waarnemingen worden onderhoudsinterventies gepland en uitgevoerd om te voorkomen dat er zich storingen voordoen.
Deze strategie laat toe de nadelen van systematisch onderhoud te vermijden waarbij geen rekening wordt gehouden met de monitoring van assets. Het kan de vorm van een permanente of periodieke meting van parameters uitgevoerd worden.
Voorspellend onderhoud
Voorspellend of predictief onderhoud is een vorm van preventief onderhoud waarbij men zich baseert op de bedrijfs- en degradatieparameters van activa en op de prognoses die uit de analyse worden afgeleid. Bij de toepassing van dit type strategie wordt ernaar gestreefd alleen de noodzakelijke onderhoudsinterventies uit te voeren en tegelijk storingen, defecten of veroudering van de activa te voorkomen.
Voorspellend onderhoud vereist een voortdurende monitoring van de betrokken apparatuur en het gebruik van passende IT-hulpmiddelen. CMMS en het gebruik van de hieraan gekoppelde sensoren hebben dus een grote vooruitgang betekend voor de verspreiding ervan in veel sectoren.
Waarom een preventief onderhoudsplan toepassen?
De implementatie van een preventief onderhoudsplan heeft een aantal voordelen ten opzichte van curatief onderhoud:
- Het verbetert de levensduur van gebouwen en installaties
- Het biedt betere veiligheid voor de gebruikers
- Het vermindert de frequentie en de duur van onderhoudswerkzaamheden die de stilstand van activa vereisen.
Uiteindelijk is het de algemene productiviteit van de onderneming die baat heeft bij de implementering van een preventief onderhoudsplan. Om zowel eenvoudig als volledig doeltreffend te zijn, is het echter noodzakelijk geschikte instrumenten te gebruiken, waaronder ook een CMMS.
CMMS voor preventief onderhoud
Om een preventieve onderhoudsstrategie te implementeren is het haast onvermijdelijk om over een krachtige CMMS-software te beschikken. Dankzij deze software kunnen de bedrijfsparameters van de te onderhouden assets worden geanalyseerd en de preventieve onderhoudsinterventies worden gepland.
Voorbereidingen op preventief onderhoud
Alvorens een preventief onderhoudsplan op te zetten, is het belangrijk eerst het toepassingsgebied hiervan te identificeren. Vervolgens moet het toe te passen onderhoudsniveau worden bepaald: systematisch, conditioneel of voorspellend. Ten slotte is het noodzakelijk een CMMS-software te hanteren die is aangepast aan de bedrijfssector en aan de uitvoering van een preventief onderhoudsplan.
De voordelen van CMMS
Om preventief onderhoud in de onderhoudsstrategie van een gebouw te implementeren, zijn bepaalde maatregelen van essentieel belang. Er moet een volledige inventaris worden opgemaakt van de assets (structurele en architecturale elementen, gespecialiseerde uitrusting, enz.), de prioriteit van deze assets moet worden bepaald en vervolgens moet hun kritische factor worden vastgesteld. Die laatste wordt bepaald op basis van de operationele risico’s met betrekking tot de opdracht van de organisatie en aan de hand van de defectwaarschijnlijkheid.
Voor deze doeleinden kan het gebruik van een BIM-plan een uitstekend hulpmiddel zijn om een volledige inventarisatie van het gebouw te vergemakkelijken.
Elk van deze acties kan alleen worden uitgevoerd met behulp van een doeltreffend CMMS waarvan de functies zijn afgestemd op de uitvoering van een preventieve onderhoudsstrategie.
Preventief onderhoudsplan opstellen met CMMS-software
Door gebruik te maken van aangepaste CMMS-software kan preventief onderhoud gemakkelijk worden toegepast. Een plan voor systematisch preventief onderhoud kan bijvoorbeeld worden opgezet door deze verschillende stappen te volgen:
- selecteer een evenementtype dat u wilt creëren,
- kies de regelmaat daarvan,
- kies het aantal herhalingen,
- selecteer de installatiegroepen,
- kies de betrokken onderhoudstechnici,
- kies een vervaldatum,
- bepaal de materiële voorwaarden van de onderhoudsinterventies,
- bepaal de duur van de interventies,
- voeg de nodige documentatie toe.
Om een conditioneel of voorspellend onderhoudsplan op te stellen, zullen de sensoren, of andere hulpmiddelen die de werking van de apparatuur monitoren moeten worden geïntegreerd in de gebruikte CMMS-software.
Van preventief onderhoud naar voorspellend onderhoud met CMMS
Voorspellend onderhoud is de meest succesvolle vorm van preventief onderhoud. Door de conditie van gebouwen of installaties continu te bewaken, kunnen “just-in-time” onderhoudsinterventies worden uitgevoerd: niet te vroeg en niet te laat. De onderhoudskosten worden op die manier tot een minimum beperkt, de meeste storingen worden vermeden alsook curatief onderhoud dat een dure aangelegenheid kan zijn.
Voor de uitvoering daarvan is het gebruik van een aangepast CMMS van essentieel belang. Een plan voor preventief onderhoud kan bijvoorbeeld voorzien in interventie wanneer een vooraf bepaalde maximale bedrijfstemperatuur van een installatie wordt bereikt. In dat geval genereert de CMMS-software automatisch een onderhoudsoperatie om de storing te voorkomen.
Het CMMS is het enige instrument dat u in staat stelt gegevens te verzamelen die door sensoren op apparatuur worden doorgegeven, deze te analyseren en te gebruiken als onderdeel van een preventief onderhoudsplan.
Preventief onderhoud heeft een sterke ontwikkeling doorgemaakt met de verschijning van CMMS-software. Het is verfijnder geworden waarbij steeds meer rekening wordt gehouden met de werkelijke en waargenomen werking van de apparatuur en niet alleen met de verwachte onderhoudsbehoeften. De doeltreffendheid hangt echter van zowel de gekozen oplossing als de toegepaste strategie af.
Door het gebruik van een performante CMMS-software die aan de meest innovatieve methoden is aangepast, kunnen bedrijven niet enkel hun onderhoudsactiviteiten optimaliseren, maar ze bereiden zich tevens voor op de integratie van de nieuwste technologische ontwikkelingen zoals live sensoren, dankzij welke voorspellend onderhoud, op zijn efficiëntst, wordt toegepast. Dat stelt bedrijven in staat om hun concurrentiepositie op lange termijn te handhaven.
FAQ
Het gebruik van een CMMS-software is de meest geschikte oplossing om preventief onderhoud nieuw leven in te blazen. Hierdoor wordt de realtime-monitoring van uw installaties sterk vergemakkelijkt.
Dankzij CMMS kunt u overschakelen naar voorspellend onderhoud door uw installaties permanent te monitoren. Voorspellend onderhoud zorgt namelijk ervoor dat u op het juiste moment paraat staat.
